**مهد علم ایران و ایرانی**

 بازرسی غیر مخرب (تست PT )    لزوم تست جوش : اگر از تعداد پروژه های عمرانی خاص صرفنظر کنیم ،غالبا اکثرپرسنل جوشکاری شاغل در بخش ساختمان،آموزش لازم ندیده،و فاقد تبحر لازم هستند و معضل مهمتر اینکه هیچ کنترلی بر روی کیفیت اجرای جوش وجود ندارد.علت اصلی عدم رعایت اصول اساسی درحین اجرا است. قابلیت اعتماداز عملکردسازه ایجاب می نماید که فلز جوش ودرز جوشکاری از لحاظ مقاومت ،سلامت و دیگرخصوصیات مورد نظر سازه ای و عاری بودن از عیوب جوشکاری مورد آزمایش وامتحان قرار می گیرد. آزمایش های بازرسی و تایید از بازرسی عینی درز جوش و نحوه نگهداری الکترودها آغاز شده و با بازرسی در حین عملیات جوشکاری ادامه می یابد ودر نهایت به بازرسی عینی درز جوش شده و بالاخره با انجام آزمایش های تکمیلی نظیر پرتو نگاری و ... به اتمام میرسد. بازرسی با مایعات نافذ : Liquid Penetrate : Inspection بازرسی با مایعات نافذ یکی از روشهایی است که می‌تواند برای عیب یابی تعداد وسیعی از قطعات مورد استفاده قرار گیرد، به شرطی که عیبها به صورت ترک در سطح قطعه ظاهر شوند. اساس روش بر این است که مایع نافذ بر اثر جاذبه مویینگی به درون ترکهای سطحی نفوذ کرده و پس از یک مرحله ظهور، هر عیبی که به شکل ترک یا شکستگی در سطح قطعه وجود دارد، با چشم رویت می‌شود. برای بهتر دیده شدن این ترکها، مایع نافذ معمولاً به رنگهای روشن و قابل دید بوده و یا به ماده فلورسنت آغشته می‌شود. در حالت اول معمولاً برای رنگین نمودن مایع از رنگ قرمز استفاده می‌شود که با نور روز یا نور مصنوعی قابل دید باشد، ولی در حالت دوم برای دیدن ترکها و درزها باید از نور فرابنفش استفاده شود. امروزه، بازرسی با مایع نافذ، یکی از مهمترین روشهای صنعتی است که برای مشخص نمودن انواع مختلف عیبهای سطحی مواد و قطعات، مانند ترکها، بریدگی‌ها و نواحی مک‌های سطحی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش تقریباً برای هر نوع ماده و در هر اندازه‌ای، چه بزرگ با شکل پیچیده و چه ساده، قابل استفاده است و معمولاً برای بازرسی تولیدات ریختگی و کار شده فلزات آهنی و غیرآهنی، آلیاژها، سرامیک‌ها، ظروف شیشه‌ای و مواد پلیمر به کار می‌رود. مراحل انجام آزمایش مایع نافذ : 1. آماده سازی سطحSurface Prepration 2. اعمال مایع نافذ Liquid Penetrant Appliying 3. تمیز کاری Cleaning 4. اعمال ماده ظهورDeveloper Applying 5. بازرسی Inspection تمیز کردن و آماده سازی سطح : به منظور هر چه دقیق تر بودن نتایج بازرسی با مواد نافذ، لازم است سطح قطعه مورد آزمایش کاملاً تمیز باشد. برس زنی، شن پاشی ، خشک یا تر و تمیز کاری سایشیدر استوانه های دوار از جمله روشهایی هستند که می توان آنها را برای زدایش پوسته های اکسیدی نازک ، گدازه های جوشکاری چسبیده به سطح و کثافات سطحی مورد استفاده قرار داد. چربی و روغن با استفاده از حلال ها، آب تحت فشار و بخار تمیز می شود . اعمال نفوذ : هنگامی که بازرسی تعداد زیادی قطعه کوچک مورد نظر باشد، غوطه ور کردن قطعات در مخزن حاوی نافذ معمولاً مناسب ترین روش می باشد. به آب بستن به صورت سیلاب معمولاً برای آزمایش بخش های گسترده ای از سطح یک قطعه مورد استفاده قرار می گیرد. زمان نفوذ، عملاً بستگی به ماهیت و اندازه عیوب قطعه داشته و بسته به مورد بین 20 تا 30 دقیقه تغییر می کند . ظهور : مرحله ظاهرسازی بحرانی ترین بخش فرآیند بازرسی به شمار می رود. با به کارگیری ظاهر کننده های مناسب می توان عیوب مرزی(عیوبی که در مرز قبولی یا رد قرار دارند) را که در صورت بکارگیری ظاهر کننده نامناسب مشخص نمی شوند، پیدا کرده و به وجود عیوب بسیار ریز پی برد . به منظور دستیابی به شرایط بهینه بازرسی، باید از ظاهر کننده ها و نافذ های دارای سازگاری استفاده شود، درغیر اینصورت ممکن است ظاهر کننده هیچگونه تاثیری بر نافذ باقی نگذارد. ویژگیهای مایع نافذ : • قابلیت نفوذ • قوام • سیالیت • قابلیت حل کنندگی • پایداری • قابلیت شستشو • ویژگیهای خشک شوندگی انواع مایع نافذ : 1. مایع نافذ فلورسنتی floureseent penetrant 2. مایع نافذ بارنگ مشخص penetrant visible_dye انواع مواد ظهور : 1. خشک(پودر)dry(powder) 2. حل شده در آب water soulble 3. معلق در آب water suspendible 4. حل شده در یک حلال solvent soulble 5. معلق در یک حلالsolvent suspendible مزایا روش بازرسی با مایعات نفوذ کننده : • فرآیند آزمون با مایعات نافذ ساده و تجهیزات آن نیز در مقایسه با دیگر روش ها ارزانتر می باشد . • این روش را می توان برای بازرسی تمام مواد، به جز مواد متخلخل، به کار گرفت و در برخی از موارد حساسیت آن از روش ذرات مغناطیسی هم بیشتر می باشد. • روش مایعات نافذ برای قطعات به هر شکل و اندازه مناسب می باشد. محدودیت های روش بازرسی با مایعات نفوذ کننده : • تنها از عهده بازرسی عیوب سطحی بر می آید و عیوب زیر سطحی را باید با دیگر روشهای غیر مخرب تشخیص داد. • ناصافی سطح و متخلل بودن ماده ، سبب محدودیت دامنه عملکرد این روش خواهد شد. • تخلخل می تواند نشانه هایی را، که هر یک از آنها می توانند اشتباهاً یک نقص به حساب آیند، ایجاد نماید . دامنه ی کاربرد روش بازرسی با مایعات نفوذ کننده : • صنایع هوا - فضا، • دیسک و پره های روتور توربین، • چرخهای هواپیما، • قطعات ریختگی و آهنگری، • و سازه های جوشکاری شده از جمله قطعات قابل بازرسی آلومینیمی اتومبیل، مشتمل بر پیستونها و سر سیلندرها، • صنایع فلزکاری ، • ترک یابی قطعات سرامیکی الکتریکی ، • عیب یابی قطعات پلاستیکی تزریقی .