ورق‌های ویژه ساخت لوله, به تناسب کاربرد نهایی آنها با انواع آسیب­های شیمیایی و مکانیکی مواجه می­باشند. این آسیب‌ها به عوامل محیطی و اقلیمی، شرایط پیش­بینی نشده و شرایط مهندسی طراحی نظیر فشارهای بالا، درجه حرارت‌های بالا و پایین و تماس با محیط­های خورنده در داخل و خارج لوله مرتبط می‌باشند. لوله‌های درزجوش مارپیچی، از جمله تکنولوژی‌های مطرح در این زمینه می‌باشد که در زیر توضیحاتی راجع به ویژگی‌ها و مزایای آن ارائه شده است:

تاریخچه

از اواسط دهة 1960 میلادی، تولید لوله­های درز­جوش مارپیچی با کیفیت مطلوب در جهان آغاز گردید. پیش از این تاریخ، تکنولوژی تولید چنین لوله­هایی چندان پیشرفت نکرده بود که بتواند آنها را از نظر کیفی قابل رقابت با لوله­های درز­جوش خطی (مستقیم) گرداند. البته گفتنی است که این لوله­ها هنوز، قسمت کمتری از کل تولیدات لوله در سطح جهان را به خود اختصاص داده­اند. در این خصوص توانایی تولید­کنندگان در ارایه محصول منطبق با استاندارد بین­المللی از نظر کیفیت، راهکار اصلی در جهت افزایش تولید و به‌کارگیری این لوله­ها می­باشد.

فرآیند ساخت

فرآیند ساخت لولة درز­جوش مارپیچی یک فرآیند انعطاف­پذیر است. بدین معنی که با استفاده از ورقی با پهنای ثابت، می­توان لوله­هایی با قطرهای متفاوت ساخت و یا با استفاده از ورق‌هایی با پهنای مختلف، لوله‌هایی با قطر یکسان و برابر تولید نمود. در حالی که نیازی برای به‌کارگیری از ابزارهای شکل­دهی اضافی وجود ندارد.

علاوه براین، با افزایش زاویة شکل­دهی، سرعت خروجی تولید لوله بیشتر می‌شود که اثر مهمی در اقتصادی‌بودن این فرآیند دارد. لوله­های درز­جوش مارپیچی به علت امتداد و جهات مناسب نورد ورق و درز‌جوش آن نسبت به جهت تنش‌های اصلی، قابلیت تحمل تنش‌های زیادی را دارند.

این نوع لوله­ها مشخصات مطلوب و مورد نیاز مشتری را از برخی لحاظ بهتر از لوله­های درز­جوش طولی تامین می­کنند، لذا کاربرد گسترده­ای در سطح دنیا برای انتقال سیالات دارند.

مزایای لوله­های اسپیرال

1- در محدودة وسیعی از لحاظ قطر و ضخامت قابل تولید می­باشند.

2- شکل نهایی آنها با دقت زیاد و بدون نیاز به عملیاتی نظیر کالیبره­­کردن مستقیماً حاصل می­شود و لذا، جوشکاری و نصب لوله­ها در محل ساده­تر است.

3- توزیع تنش (Stress Distribution) در لوله­ها خیلی یکنواخت­تر از لوله­هایی با جوش طولی است. به‌عبارت دیگر، توزیع انرژی در اطراف جوش یکنواخت­تر است و خواص مکانیکی هموژن‌تری ایجاد می‌شود و به دنبال آن مقاومت لوله در برابر شکست بیشتر می­گردد.

4- لوله­های اسپیرال نسبت به رشد ترک‌ها مقاومت بهتری دارند.

5- به دلیل پدیدة Bandage effect، مقاومت لوله­های اسپیرال در برابر شکست بالاتر است.

6- مقاومت مناسب در برابر ضربه، قابل شستشوبودن داخل لوله و تغییرات درجة حرارت.

7- مقاومت بهتر منطقه جوش در برابر تنش حلقوی (Loop Stress) نسبت به لوله­های با درزجوش طولی.

معایب لوله‌های اسپیرال فولادی و نحوة پیشگیری از آن
ماهیت فرآیند تولید لوله­های اسپیرال به گونه­ای است که در صورت مهیا بودن مجموعه­ای از عوامل، ترک­های هیدروژنی بروز می­نماید. برای جلوگیری از وقوع چنین شرایطی، می­توان با بهسازی برخی از پارامترهای جوشکاری و مراحلی از فرآیند تولید، خطر وقوع تر­ک­های هیدروژنی را کاهش داده و به حداقل رساند.

کنترل میزان آلودگی پودر سربارة مصرفی و بازگشتی به منابع ذخیره، رعایت حداقل درجة حرارت پیش‌گرم برای شروع جوشکاری (در مواقع ممکن)، کنترل تمیز ­بودن و عدم آلودگی شیار جوش و بهره­گیری از سیم­ جوش­های مناسب (مثلاً سیم جوش‌هایی که توسط عناصر برم و تیتانیم میکروآلیاژی شده و با استفاده از پودرهای سرباره حاوی پودر آهن اضافی و مواد نیمه قلیایی) از جمله مهمترین راه­کارها می­باشد.

به هر حال، انجام دوره­ای تست­های سنجش میزان هیدروژن قابل نفوذ در جوش، برای ترکیب معین از فلز­پایه، سیم­جوش و پودر سربارة محافظ جوش (در شرایط مشابه با فرآیند واقعی تولید)، همواره به­عنوان یک معیار مطرح می­گردد.

نتایج این­ تست می­تواند جهت دستیابی به بهترین ترکیب از فلز­پایه، سیم جوش، پودر سرباره برای ساخت لوله­های مورد نظر با ویژگی‌های کیفی و استاندارد خواسته شده به‌کارگرفته شود.

مقایسه لوله­های اسپیرال با لوله­های درز­جوش

شواهد تجربی نشان می­دهد که لوله­های اسپیرال نسبت به دیگر انواع لوله در مواردی مثل استحکام استاتیکی، چغرمگی، استحکام خستگی و قابلیت جوشکاری از مزیت نسبی برخوردارند و در مقابل لوله­های درز­جوش مستقیم و نیز ارتباط با توزیع تنش‌های پسامد که موجب خوردگی SSC می­گردد، برتر می­باشند. لذا برای انتخاب هر پروژه، تصمیم در خصوص انتخاب نوع لوله باید بر اساس شرایط خاص پروژه، توانایی سازندگان لوله­ها، شرایط فروش، تحویل و قیمت اتخاذ شود. توجه به این نکته نیز ضروری است که لوله­های اسپیرال مورد استفاده در صنعت نفت و گاز دارای ویژگی­های خاصی هستند و نباید این نوع تولیدات با لوله‌های مارپیچی صنایع آب­ و ­فاضلاب که ماشین­آلات آن در اکثر نقاط دنیا وجود دارد، یکسان فرض شود.

جایگاه لوله های درز جوش مارپیچی در صنایع نفت و گاز (گزارش کنفرانس) طی سال‌های اخیر با افزایش هزینه انرژی و سوخت‌های فسیلی و کاهش منابع نفتی در کشورهای نفت­خیز جهان، تکنولوژی طراحی و ساخت خطوط لوله، توسعة چشمگیری یافته است، به‌طوریکه امروزه این تکنولوژی در منابع نفت و ­گاز حاوی گاز­ترش ( H?S )، که در گذشته کمتر مورد توجه بودند، نیز استفاده می­گردد. در کنفرانس بین‌المللی جایگاه لوله‌های مارپیچی (اسپیرال)، که تیرماه سال جاری توسط شرکت پشتیبانی ساخت و تهیة کالای نفت تهران برگزار شد، ابعاد مختلف فنی و مهندسی این لوله‌ها در صنایع نفت و گاز مورد بررسی قرار گرفت که گزیدة نکات مطرح شده در آن در ادامه به‌نظر خوانندگان می‌رسد: مهمترین سوالی که در این کنفرانس مطرح شد این بود که چرا صنعت نفت ایران از لوله­های درز­جوش مارپیچی به ندرت استفاده کرده است؟ دکتر جلیل فامیلی، عضو هیات علمی دانشکدة فنی دانشگاه تهران، در پاسخ به این سؤال اساسی، دو علت عمده را ذکر نمود: اولاً، با توجه به اینکه شرکت لوله­سازی اهواز، به منظور تولید لوله­های مورد نیاز صنایع نفت و به‌خصوص پس از انقلاب اسلامی، نقش موثری در تامین نیازهای این صنعت ایفا نموده است، نیاز به خرید لوله از سایر تولید­کنندگان داخلی احساس نمی­شود. ثانیاً، سازندگان لوله­های درز­جوش مارپیچی در داخل کشور، قبلاً لوله­های مذکور را به منظور مصارف آبرسانی تولید می­کردند. بنابراین، تجهیزات مربوط برای تست و اندازه­گیری آنها به منظور مصرف در صنایع نفت و گاز فراهم نبود. دکتر فامیلی در ادامه تاکید کرد: "هم­اکنون شرکت ملی نفت ایران با توجه به اقتصاد­ی­تربودن لوله­های اسپیرال و پیشرفت‌های قابل ملاحظه در کارخانجات داخلی برای ساخت این لوله­ها، در صدد استفاده از آنها برآمده است. برای نمونه، می­توان به خط لولة گاز سرخس- مشهد اشاره کردکه با استفاده از لوله­های تولید داخل، مورد بهره­برداری قرار گرفت." مهندس قدرت­الله فلاح، سرپرست امور تحقیقات و استانداردهای وزارت نفت نیز، در مورد استانداردهای نفت ایران (IPS) در ارتباط با لوله­های اسپیرال اظهار داشت: "استاندارد لوله­های فولادی برای خطوط انتقال، در سال 1376 با شماره IPS-M-PI-190 به صورت مکمل بر API SPEC5L تهیه شد. در آن زمان به دلیل تجربة اندک صنایع نفت در استفاده از لوله­های اسپیرال و عدم مطابقت تولیدات داخلی با استانداردهای معتبر جهانی، کاربرد این نوع لوله در صنایع نفت مورد تایید قرار نگرفت. اما از سال 1378، با افزایش پروژه­های خط لولة نفت­ و گاز در داخل کشور، استفاده از این نوع لوله­ها مطرح شد. در این سال، کمیتة تخصصی لوله­کشی و خطوط لوله، طی جلسات متعددی که بعضاً با حضور تولید­کنندگان داخلی برگزار شد، نقاط قوت و ضعف لوله­های اسپیرال در مقایسه با لوله­های درز­جوش طولی را مورد بررسی قرارداد. متعاقب آن، بازدید­هایی از کارخانجات داخلی به عمل آمد. با مشاهدة ارتقای سطح کیفی تولیدات داخلی و امکان انجام کلیة آزمایش­های تعیین‌شده در استانداردهای مندرج، استاندارد IPS مورد تجدید­نظر قرار گرفت و کاربرد لوله­های اسپیرال، بنا به درخواست متقاضی تایید شد." درخصوص ظرفیت تولید لوله‌های اسپیرال در داخل کشور، مهندس علی کلاهدوز اصفهانی معاون پشتیبانی وزارت نفت نیز گفت: "میزان تولید این لوله‌ها در 5 ساله گذشته 700 هزار تن بود و ظرفیت تولید آن نیز در سال گذشته به 300 هزار تن افزایش یافت." وی با تاکید بر ضرورت به‌کارگیری تکنولوژی ساخت لوله‌های مارپیچی در صنایع نفت و گاز گفت: "اجرای برنامة مناسب می‌تواند ظرفیت تولید این لوله‌ها را به‌بیش از 500 هزار تن در سال برساند." وی اظهار داشت: "برنامه‌هایی در دست اجرا است تا تمامی نیاز صنایع نفت و گاز به لوله‌های اسپیرال از داخل کشور تامین شود." و در پایان افزود: "این لوله‌ها علاوه بر صنایع نفت و گاز، در صنایع آب و فاضلاب نیز مورد استفاده قرار گرفته و تاکنون هیچ مشکلی را هم پدید نیاورده است." همچنین به نظر مهندس تقی امان‌پور، مدیرعامل شرکت پشتیبانی ساخت و تهیة کالای نفت، کم توجهی به سرمایه‌گذاری‌های نیمه‌کاره، بی‌توجهی به سرمایه‌گذاری‌های موجود و فقدان یک برنامة استراتژیک برای حل مسائل موجود، مشکل بنیادی صنعت کشور است. وی خاطر نشان ساخت: "با اینکه در کشور ظرفیت و توان ساخت انواع لوله‌ وجود دارد، نه تنها از ظرفیت جهت رفع نیاز موجود استفاده نمی‌شود، بلکه همچنان ما واردکنندة لوله هستیم."

جایگاه لوله های درز جوش مارپیچی در صنایع نفت و گاز (گزارش کنفرانس) طی سال‌های اخیر با افزایش هزینه انرژی و سوخت‌های فسیلی و کاهش منابع نفتی در کشورهای نفت­خیز جهان، تکنولوژی طراحی و ساخت خطوط لوله، توسعة چشمگیری یافته است، به‌طوریکه امروزه این تکنولوژی در منابع نفت و ­گاز حاوی گاز­ترش ( H?S )، که در گذشته کمتر مورد توجه بودند، نیز استفاده می­گردد. در کنفرانس بین‌المللی جایگاه لوله‌های مارپیچی (اسپیرال)، که تیرماه سال جاری توسط شرکت پشتیبانی ساخت و تهیة کالای نفت تهران برگزار شد، ابعاد مختلف فنی و مهندسی این لوله‌ها در صنایع نفت و گاز مورد بررسی قرار گرفت که گزیدة نکات مطرح شده در آن در ادامه به‌نظر خوانندگان می‌رسد: مهمترین سوالی که در این کنفرانس مطرح شد این بود که چرا صنعت نفت ایران از لوله­های درز­جوش مارپیچی به ندرت استفاده کرده است؟ دکتر جلیل فامیلی، عضو هیات علمی دانشکدة فنی دانشگاه تهران، در پاسخ به این سؤال اساسی، دو علت عمده را ذکر نمود: اولاً، با توجه به اینکه شرکت لوله­سازی اهواز، به منظور تولید لوله­های مورد نیاز صنایع نفت و به‌خصوص پس از انقلاب اسلامی، نقش موثری در تامین نیازهای این صنعت ایفا نموده است، نیاز به خرید لوله از سایر تولید­کنندگان داخلی احساس نمی­شود. ثانیاً، سازندگان لوله­های درز­جوش مارپیچی در داخل کشور، قبلاً لوله­های مذکور را به منظور مصارف آبرسانی تولید می­کردند. بنابراین، تجهیزات مربوط برای تست و اندازه­گیری آنها به منظور مصرف در صنایع نفت و گاز فراهم نبود. دکتر فامیلی در ادامه تاکید کرد: "هم­اکنون شرکت ملی نفت ایران با توجه به اقتصاد­ی­تربودن لوله­های اسپیرال و پیشرفت‌های قابل ملاحظه در کارخانجات داخلی برای ساخت این لوله­ها، در صدد استفاده از آنها برآمده است. برای نمونه، می­توان به خط لولة گاز سرخس- مشهد اشاره کردکه با استفاده از لوله­های تولید داخل، مورد بهره­برداری قرار گرفت." مهندس قدرت­الله فلاح، سرپرست امور تحقیقات و استانداردهای وزارت نفت نیز، در مورد استانداردهای نفت ایران (IPS) در ارتباط با لوله­های اسپیرال اظهار داشت: "استاندارد لوله­های فولادی برای خطوط انتقال، در سال 1376 با شماره IPS-M-PI-190 به صورت مکمل بر API SPEC5L تهیه شد. در آن زمان به دلیل تجربة اندک صنایع نفت در استفاده از لوله­های اسپیرال و عدم مطابقت تولیدات داخلی با استانداردهای معتبر جهانی، کاربرد این نوع لوله در صنایع نفت مورد تایید قرار نگرفت. اما از سال 1378، با افزایش پروژه­های خط لولة نفت­ و گاز در داخل کشور، استفاده از این نوع لوله­ها مطرح شد. در این سال، کمیتة تخصصی لوله­کشی و خطوط لوله، طی جلسات متعددی که بعضاً با حضور تولید­کنندگان داخلی برگزار شد، نقاط قوت و ضعف لوله­های اسپیرال در مقایسه با لوله­های درز­جوش طولی را مورد بررسی قرارداد. متعاقب آن، بازدید­هایی از کارخانجات داخلی به عمل آمد. با مشاهدة ارتقای سطح کیفی تولیدات داخلی و امکان انجام کلیة آزمایش­های تعیین‌شده در استانداردهای مندرج، استاندارد IPS مورد تجدید­نظر قرار گرفت و کاربرد لوله­های اسپیرال، بنا به درخواست متقاضی تایید شد." درخصوص ظرفیت تولید لوله‌های اسپیرال در داخل کشور، مهندس علی کلاهدوز اصفهانی معاون پشتیبانی وزارت نفت نیز گفت: "میزان تولید این لوله‌ها در 5 ساله گذشته 700 هزار تن بود و ظرفیت تولید آن نیز در سال گذشته به 300 هزار تن افزایش یافت." وی با تاکید بر ضرورت به‌کارگیری تکنولوژی ساخت لوله‌های مارپیچی در صنایع نفت و گاز گفت: "اجرای برنامة مناسب می‌تواند ظرفیت تولید این لوله‌ها را به‌بیش از 500 هزار تن در سال برساند." وی اظهار داشت: "برنامه‌هایی در دست اجرا است تا تمامی نیاز صنایع نفت و گاز به لوله‌های اسپیرال از داخل کشور تامین شود." و در پایان افزود: "این لوله‌ها علاوه بر صنایع نفت و گاز، در صنایع آب و فاضلاب نیز مورد استفاده قرار گرفته و تاکنون هیچ مشکلی را هم پدید نیاورده است." همچنین به نظر مهندس تقی امان‌پور، مدیرعامل شرکت پشتیبانی ساخت و تهیة کالای نفت، کم توجهی به سرمایه‌گذاری‌های نیمه‌کاره، بی‌توجهی به سرمایه‌گذاری‌های موجود و فقدان یک برنامة استراتژیک برای حل مسائل موجود، مشکل بنیادی صنعت کشور است. وی خاطر نشان ساخت: "با اینکه در کشور ظرفیت و توان ساخت انواع لوله‌ وجود دارد، نه تنها از ظرفیت جهت رفع نیاز موجود استفاده نمی‌شود، بلکه همچنان ما واردکنندة لوله هستیم." جایگاه لوله های درز جوش مارپیچی در صنایع نفت و گاز (گزارش کنفرانس) طی سال‌های اخیر با افزایش هزینه انرژی و سوخت‌های فسیلی و کاهش منابع نفتی در کشورهای نفت­خیز جهان، تکنولوژی طراحی و ساخت خطوط لوله، توسعة چشمگیری یافته است، به‌طوریکه امروزه این تکنولوژی در منابع نفت و ­گاز حاوی گاز­ترش ( H?S )، که در گذشته کمتر مورد توجه بودند، نیز استفاده می­گردد. در کنفرانس بین‌المللی جایگاه لوله‌های مارپیچی (اسپیرال)، که تیرماه سال جاری توسط شرکت پشتیبانی ساخت و تهیة کالای نفت تهران برگزار شد، ابعاد مختلف فنی و مهندسی این لوله‌ها در صنایع نفت و گاز مورد بررسی قرار گرفت که گزیدة نکات مطرح شده در آن در ادامه به‌نظر خوانندگان می‌رسد: مهمترین سوالی که در این کنفرانس مطرح شد این بود که چرا صنعت نفت ایران از لوله­های درز­جوش مارپیچی به ندرت استفاده کرده است؟ دکتر جلیل فامیلی، عضو هیات علمی دانشکدة فنی دانشگاه تهران، در پاسخ به این سؤال اساسی، دو علت عمده را ذکر نمود: اولاً، با توجه به اینکه شرکت لوله­سازی اهواز، به منظور تولید لوله­های مورد نیاز صنایع نفت و به‌خصوص پس از انقلاب اسلامی، نقش موثری در تامین نیازهای این صنعت ایفا نموده است، نیاز به خرید لوله از سایر تولید­کنندگان داخلی احساس نمی­شود. ثانیاً، سازندگان لوله­های درز­جوش مارپیچی در داخل کشور، قبلاً لوله­های مذکور را به منظور مصارف آبرسانی تولید می­کردند. بنابراین، تجهیزات مربوط برای تست و اندازه­گیری آنها به منظور مصرف در صنایع نفت و گاز فراهم نبود. دکتر فامیلی در ادامه تاکید کرد: "هم­اکنون شرکت ملی نفت ایران با توجه به اقتصاد­ی­تربودن لوله­های اسپیرال و پیشرفت‌های قابل ملاحظه در کارخانجات داخلی برای ساخت این لوله­ها، در صدد استفاده از آنها برآمده است. برای نمونه، می­توان به خط لولة گاز سرخس- مشهد اشاره کردکه با استفاده از لوله­های تولید داخل، مورد بهره­برداری قرار گرفت." مهندس قدرت­الله فلاح، سرپرست امور تحقیقات و استانداردهای وزارت نفت نیز، در مورد استانداردهای نفت ایران (IPS) در ارتباط با لوله­های اسپیرال اظهار داشت: "استاندارد لوله­های فولادی برای خطوط انتقال، در سال 1376 با شماره IPS-M-PI-190 به صورت مکمل بر API SPEC5L تهیه شد. در آن زمان به دلیل تجربة اندک صنایع نفت در استفاده از لوله­های اسپیرال و عدم مطابقت تولیدات داخلی با استانداردهای معتبر جهانی، کاربرد این نوع لوله در صنایع نفت مورد تایید قرار نگرفت. اما از سال 1378، با افزایش پروژه­های خط لولة نفت­ و گاز در داخل کشور، استفاده از این نوع لوله­ها مطرح شد. در این سال، کمیتة تخصصی لوله­کشی و خطوط لوله، طی جلسات متعددی که بعضاً با حضور تولید­کنندگان داخلی برگزار شد، نقاط قوت و ضعف لوله­های اسپیرال در مقایسه با لوله­های درز­جوش طولی را مورد بررسی قرارداد. متعاقب آن، بازدید­هایی از کارخانجات داخلی به عمل آمد. با مشاهدة ارتقای سطح کیفی تولیدات داخلی و امکان انجام کلیة آزمایش­های تعیین‌شده در استانداردهای مندرج، استاندارد IPS مورد تجدید­نظر قرار گرفت و کاربرد لوله­های اسپیرال، بنا به درخواست متقاضی تایید شد." درخصوص ظرفیت تولید لوله‌های اسپیرال در داخل کشور، مهندس علی کلاهدوز اصفهانی معاون پشتیبانی وزارت نفت نیز گفت: "میزان تولید این لوله‌ها در 5 ساله گذشته 700 هزار تن بود و ظرفیت تولید آن نیز در سال گذشته به 300 هزار تن افزایش یافت." وی با تاکید بر ضرورت به‌کارگیری تکنولوژی ساخت لوله‌های مارپیچی در صنایع نفت و گاز گفت: "اجرای برنامة مناسب می‌تواند ظرفیت تولید این لوله‌ها را به‌بیش از 500 هزار تن در سال برساند." وی اظهار داشت: "برنامه‌هایی در دست اجرا است تا تمامی نیاز صنایع نفت و گاز به لوله‌های اسپیرال از داخل کشور تامین شود." و در پایان افزود: "این لوله‌ها علاوه بر صنایع نفت و گاز، در صنایع آب و فاضلاب نیز مورد استفاده قرار گرفته و تاکنون هیچ مشکلی را هم پدید نیاورده است." همچنین به نظر مهندس تقی امان‌پور، مدیرعامل شرکت پشتیبانی ساخت و تهیة کالای نفت، کم توجهی به سرمایه‌گذاری‌های نیمه‌کاره، بی‌توجهی به سرمایه‌گذاری‌های موجود و فقدان یک برنامة استراتژیک برای حل مسائل موجود، مشکل بنیادی صنعت کشور است. وی خاطر نشان ساخت: "با اینکه در کشور ظرفیت و توان ساخت انواع لوله‌ وجود دارد، نه تنها از ظرفیت جهت رفع نیاز موجود استفاده نمی‌شود، بلکه همچنان ما واردکنندة لوله هستیم."

جایگاه لوله های درز جوش مارپیچی در صنایع نفت و گاز (گزارش کنفرانس) طی سال‌های اخیر با افزایش هزینه انرژی و سوخت‌های فسیلی و کاهش منابع نفتی در کشورهای نفت­خیز جهان، تکنولوژی طراحی و ساخت خطوط لوله، توسعة چشمگیری یافته است، به‌طوریکه امروزه این تکنولوژی در منابع نفت و ­گاز حاوی گاز­ترش ( H?S )، که در گذشته کمتر مورد توجه بودند، نیز استفاده می­گردد. در کنفرانس بین‌المللی جایگاه لوله‌های مارپیچی (اسپیرال)، که تیرماه سال جاری توسط شرکت پشتیبانی ساخت و تهیة کالای نفت تهران برگزار شد، ابعاد مختلف فنی و مهندسی این لوله‌ها در صنایع نفت و گاز مورد بررسی قرار گرفت که گزیدة نکات مطرح شده در آن در ادامه به‌نظر خوانندگان می‌رسد: مهمترین سوالی که در این کنفرانس مطرح شد این بود که چرا صنعت نفت ایران از لوله­های درز­جوش مارپیچی به ندرت استفاده کرده است؟ دکتر جلیل فامیلی، عضو هیات علمی دانشکدة فنی دانشگاه تهران، در پاسخ به این سؤال اساسی، دو علت عمده را ذکر نمود: اولاً، با توجه به اینکه شرکت لوله­سازی اهواز، به منظور تولید لوله­های مورد نیاز صنایع نفت و به‌خصوص پس از انقلاب اسلامی، نقش موثری در تامین نیازهای این صنعت ایفا نموده است، نیاز به خرید لوله از سایر تولید­کنندگان داخلی احساس نمی­شود. ثانیاً، سازندگان لوله­های درز­جوش مارپیچی در داخل کشور، قبلاً لوله­های مذکور را به منظور مصارف آبرسانی تولید می­کردند. بنابراین، تجهیزات مربوط برای تست و اندازه­گیری آنها به منظور مصرف در صنایع نفت و گاز فراهم نبود. دکتر فامیلی در ادامه تاکید کرد: "هم­اکنون شرکت ملی نفت ایران با توجه به اقتصاد­ی­تربودن لوله­های اسپیرال و پیشرفت‌های قابل ملاحظه در کارخانجات داخلی برای ساخت این لوله­ها، در صدد استفاده از آنها برآمده است. برای نمونه، می­توان به خط لولة گاز سرخس- مشهد اشاره کردکه با استفاده از لوله­های تولید داخل، مورد بهره­برداری قرار گرفت." مهندس قدرت­الله فلاح، سرپرست امور تحقیقات و استانداردهای وزارت نفت نیز، در مورد استانداردهای نفت ایران (IPS) در ارتباط با لوله­های اسپیرال اظهار داشت: "استاندارد لوله­های فولادی برای خطوط انتقال، در سال 1376 با شماره IPS-M-PI-190 به صورت مکمل بر API SPEC5L تهیه شد. در آن زمان به دلیل تجربة اندک صنایع نفت در استفاده از لوله­های اسپیرال و عدم مطابقت تولیدات داخلی با استانداردهای معتبر جهانی، کاربرد این نوع لوله در صنایع نفت مورد تایید قرار نگرفت. اما از سال 1378، با افزایش پروژه­های خط لولة نفت­ و گاز در داخل کشور، استفاده از این نوع لوله­ها مطرح شد. در این سال، کمیتة تخصصی لوله­کشی و خطوط لوله، طی جلسات متعددی که بعضاً با حضور تولید­کنندگان داخلی برگزار شد، نقاط قوت و ضعف لوله­های اسپیرال در مقایسه با لوله­های درز­جوش طولی را مورد بررسی قرارداد. متعاقب آن، بازدید­هایی از کارخانجات داخلی به عمل آمد. با مشاهدة ارتقای سطح کیفی تولیدات داخلی و امکان انجام کلیة آزمایش­های تعیین‌شده در استانداردهای مندرج، استاندارد IPS مورد تجدید­نظر قرار گرفت و کاربرد لوله­های اسپیرال، بنا به درخواست متقاضی تایید شد." درخصوص ظرفیت تولید لوله‌های اسپیرال در داخل کشور، مهندس علی کلاهدوز اصفهانی معاون پشتیبانی وزارت نفت نیز گفت: "میزان تولید این لوله‌ها در 5 ساله گذشته 700 هزار تن بود و ظرفیت تولید آن نیز در سال گذشته به 300 هزار تن افزایش یافت." وی با تاکید بر ضرورت به‌کارگیری تکنولوژی ساخت لوله‌های مارپیچی در صنایع نفت و گاز گفت: "اجرای برنامة مناسب می‌تواند ظرفیت تولید این لوله‌ها را به‌بیش از 500 هزار تن در سال برساند." وی اظهار داشت: "برنامه‌هایی در دست اجرا است تا تمامی نیاز صنایع نفت و گاز به لوله‌های اسپیرال از داخل کشور تامین شود." و در پایان افزود: "این لوله‌ها علاوه بر صنایع نفت و گاز، در صنایع آب و فاضلاب نیز مورد استفاده قرار گرفته و تاکنون هیچ مشکلی را هم پدید نیاورده است." همچنین به نظر مهندس تقی امان‌پور، مدیرعامل شرکت پشتیبانی ساخت و تهیة کالای نفت، کم توجهی به سرمایه‌گذاری‌های نیمه‌کاره، بی‌توجهی به سرمایه‌گذاری‌های موجود و فقدان یک برنامة استراتژیک برای حل مسائل موجود، مشکل بنیادی صنعت کشور است. وی خاطر نشان ساخت: "با اینکه در کشور ظرفیت و توان ساخت انواع لوله‌ وجود دارد، نه تنها از ظرفیت جهت رفع نیاز موجود استفاده نمی‌شود، بلکه همچنان ما واردکنندة لوله هستیم."